ZAGRODA - MUZEUM WSI MARKOWA

Towarzystwo Przyjaciół Markowej

Głównym obiektem zagrody jest chałupa kmieca wybudowana w roku 1874 należała do Rafała Dźwierzyńskego. Jest to charakterystyczny dla dawnego budownictwa markowej budynek drewniany przysłupowy kryty strzechą. Dach wsparty jest na słupach, dzięki czemu zrąb jest niezależny od dachu. Bielony zrąb złożony w tzw. "rybi ogon” w węgła wsparty jest na kamieniach, podobne kamienie umieszczone są pod słupami podtrzymującymi dach.


Dach czterospadowy kryty jest kiczkami ze słomy żytniej ułożony w schodki. Wysokość dachu do zrębu jest w stosunku 2: 1, proporcja ta pozwalała na uzyskanie stromego dachu, przez co zwiększała się żywotność słomianego pokrycia. Chałupa kmieca jest budynkiem dwu traktowym z przelotową obszerną sienią po południowej stronie jest izba zwana piekarnią oraz izdebka, po drugiej dwie komory pierwsza z większym oknem używana była jako pokój dziewczęcy druga z mniejszym używana jako pomieszczenie na przedmioty gospodarcze i zapasy żywności.Obecnie w komorach znajdują się wystawy tematyczne w pierwszej – tradycyjne stroje, w drugiej warsztat tkacki.


Kuchnia była najważniejszym pomieszczeniem w chałupie to właśnie w niej toczyło się życie rodzinne. W niej gotowano, jedzono, myto się spano, jak również wykonywano przeróżne prace. Izdebka to najbardziej zacne pomieszczenie, w którym przyjmowano najbardziej znamienitych gości, a na co dzień służyło, jako sypialnia dla gospodarzy. Z sieni wchodzimy na tzw. oborę, przez umieszczoną w poprzek niej ławę zwaną pogródką przechodzimy do stajni.

Stajnie z końca XIX stulecia ściany wiązane w węgłach na rybi ogon z niewielkimi ostatkami, po stronie zewnętrznej niebielone. Dach czterospadowy wsparty na słupach, poszywany słomą w schodki, wysunięty na całej długości ściany frontowej tworzy funkcjonalny podcień wzdłużny.. Pod obszernymi podcieniami znajdują się przedmioty codziennego użytku związane z pracą na roli, narzędzia do przygotowywania paszy dla zwierząt gospodarskich jak również uprzęże dla koni. Pomieszczenia stajni zostały zaadaptowane na swoiste sale wystawiennicze, w których eksponowane są narzędzia życia codziennego, sprzęty domowe, oraz warsztaty pracy: cieśli, kołodzieja, rymarza. W jednym z pomieszczeń zgromadzone są przedmioty związane z twórcami ludowymi – zbiór rzeźb „Markowskie wesele” Jana Kochmańskiego, instrumenty muzyczne orkiestry dętej, sztandary.


Kolejnym pomieszczeniem jest „Galeria pod strzechą” pomieszczenie gdzie przedstawiono zbiory fotografii z archiwum TPM: tematyczną wystawę poświęconą Markowej i jej mieszkańcom, Rodzinie Ulmów, Amatorskiemu zespołowi teatralnemu, oraz Orkiestrze dętej.