ZAGRODA - MUZEUM WSI MARKOWA
Towarzystwo Przyjaciół Markowej
„Dawniej to było inaczej….”
Z sentymentem wspominamy lata , kiedy byliśmy dziećmi i dorastaliśmy w środowisku wiejskim. W pocie czoła pracowaliśmy z rodzicami , rodzeństwem i dziadkami od wczesnej wiosny przy otwieraniu kopców ziemniaczanych aż do późnej jesieni przy zbiorze poplonowej rzepy. Pracy w gospodarstwie nigdy nie brakowało, pomimo wkraczającego postępu technicznego. Obraz naszych wsi zmieniał się w tempie, z którym nie mogli pogodzić się najstarsi mieszkańcy. Był to jednak proces nieodwracalny. Konie zastąpione zostały ciągnikami. Proste, ręczne narzędzia: sierpy i kosy wypierały kosiarki, żniwiarki, snopowiązałki i kombajny. Zaakceptowaliśmy zachodzące zmiany, nawet nam się podobała lżejsza praca z lepszymi efektami ekonomicznymi. Ale jest w nas coś, co tęskni za tym co było. Chętnie wracamy do wspomnień. Dla przypomnienia przekazujemy obrazy z żytnich żniw w Markowej. Pogoda nas nie rozpieszcza, ale może uda się pozyskać słomę na kiczki i ziarno na ciemny, żytni chleb.
Maria Ryznar- Fołta
XV Dzień Otwartych Drzwi w Zagrodzie – Muzeum Wsi w Markowej.
1 lipca 2018r., mimo niesprzyjającej pogody, licznie zebraliśmy się w Skansenie. Po krótkim przywitaniu zaproszonych gości prowadzący zaprosili nas do zwiedzania zagrody. Idąc, na każdym kroku spotykaliśmy ludzi, którzy prezentowali ciężką pracę na wsi. Zapytani, z wielką pasją i zaangażowaniem opowiadali o swoim zawodzie. Jeśli tylko nie brakowało nam odwagi mogliśmy na chwilę wcielić się w rolę kowala, młynarza , rymarza czy jeszcze całkiem kogoś innego, bo wybór był bardzo duży. Nagle zaczęło się „palić’. Zawyła syrena i na miejsce „pożaru” przybyły na sygnale trzy wozy strażackie, które bardzo szybko poradziły sobie z „ogniem”. Wszak nie byli to przecież strażacy na rowerach jak w ubiegłym roku ,tylko nowoczesne jednostki. Po pokazach nastąpiła część artystyczna. Z wielką przyjemnością obejrzeliśmy tańce ludowe w wykonaniu „Markusów i Markowian, wysłuchaliśmy orkiestry dętej i zespołu śpiewaczego. I tak zapadł wieczór, a wraz z nim rozpoczęła się zabawa taneczna, której nie przerwał nawet rzęsisty deszcz.
Justyna Olbrycht
OGŁOSZENIE KONKURSU WIEDZY
„Moja Wieś Markowa”
Towarzystwo Przyjaciół Markowej ogłasza konkursu wiedzy o Markowej „Moja Wieś Markowa”
W Konkursie mogą uczestniczyć mieszkańcy wsi Markowa w dwóch grupach wiekowych;
I grupa – dzieci i młodzież do 18 lat,
II grupa – dorośli.
Zgłoszenia do konkursu przyjmowane będą do dnia 6 lipca 2018 w Bibliotece
w Markowej w dniach od poniedziałku do piątku w godzinach od 10.00- 18.00 i w soboty od 14.00- 18.00.
Uczestnik po zgłoszeniu się do konkursu otrzyma zakres tematyczny pytań konkursowych.
Konkurs odbywać się będzie w budynku Centrum Kultury Gminy Markowa
w dniu 21 lipca 2018 r o godzinie 18.30.
Laureaci konkursu otrzymają nagrody w postaci sprzętu turystycznego.
Każdy Uczestnik konkursu otrzyma nagrodę książkową ”Dawniej o czasach i ludziach
w Markowej”.
Aby wziąć udział w konkursie należy złożyć zgłoszenie Uczestnika odpowiednio
do grup wiekowych załączone do regulaminu konkursu:
- Załącznik nr 1 (wypełniają dzieci i młodzież do 18 lat),
- Załącznik nr 2 (wypełniają dorośli),
- Załącznik nr 3 (wypełniają wszyscy uczestnicy konkursu),
Regulamin konkursu wraz z załącznikami dostępny na stronach:
- Skansenu www.skansen-markowa.pl
- stronie internetowej szkoły www.spmarkowa.pl
- stronie internetowej Centrum Kultury www.ckgm.pl
i w Bibliotece w Markowej.
REGULAMIN Z ZAŁĄCZNIKAMI - POBIERZ
Markowa 19.06.2018 r.
Prezes Towarzystwa Przyjaciół Markowej
Maria Ryznar-Fołta
Wycieczka Towarzystwa Przyjaciół Markowej w Pieniny
Wszystko ma swój czas,
i jest wyznaczona godzina
na wszystkie sprawy pod niebem (Koh 3,1).
W utrudzeniu codziennym znaleźliśmy czas na wspólny dwudniowy wyjazd członków Towarzystwa w Pieniny. W pierwszym dniu 16 czerwca zwiedziliśmy kościół w Dębnie Podhalańskim. Od 2003 roku zabytek ten wpisany jest na Światową Listę Dziedzictwa Kulturowego UNESCi funkcjonuje jako czynny kościół parafialny. W drodze do Czorsztyna zadziwiała nas swoim urokiem przyroda Pienin. Po zwiedzeniu ruin zamku w Czorsztynie odpoczywaliśmy podczas rejsu statkiem po zalewie czorsztyńskim. Dzień zakończyliśmy w Szczawnicy.
Zatrzymaliśmy się w centrum kurortu w willi „Horwatówka” . Był to czas na biesiadowanie i zasłużony wypoczynek. W niedzielny poranek mieliśmy duży wybór Mszy Św. w pobliskim kościele i skorzystaliśmy z odpustu parafialnego Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Realizując plan wycieczki udaliśmy się do Muzeum Pienińskiego w Szlachtowej, a następnie do Jaworek, aby przejść wąwóz Homole. Nie było łatwo „seniorom” pokonać wąwóz , ale się udało. Wspólny obiad w Krościenku zbliżał nas do końca wyprawy. Powróciliśmy do swoich późnym wieczorem.
Maria Ryznar-Fołta
„Upór jest jak łódka, wsiądziesz do niej i przepłyniesz”
przysłowie kazachskie.
Edek Szpytma - Mek ma coś z Kazacha. „Zładuje łódkę”, a my musimy płynąć z nim - nie ma wyjścia. Pozwoliłam sobie na dygresję, ale trudno jest się mobilizować, gdy brakuje i sił i środków. Dzięki uporowi Edka Szpytmy - Meka, wysiłkom Franciszka Balawejdra i pomocy Józefa Szpytmy, Ryśka Szpunara, Wacka Szpytmy, Staszka Czady, Wieśka Fołty i Andrzeja Gonciarza wymieniliśmy znaczną cześć ogrodzenia Skansenu od strony zachodniej.
Wszystkich, którzy dysponują choć chwilą czasu zapraszamy do pracy przy demontażu starego ogrodzenia i ustawiania nowego płotu z olchowych sztachet.
Maria Ryznar-Fołta
….a wianki trza oświęcić.” Tak mawiały nasze babcie i mamy.
Wychowawczynie uczniów klas I-III szkoły w Dolnej Markowej przypomniały swoim wychowankom o tradycji zbierania ziół i kwiatów oraz wicia wianków na zakończenie Oktawy Bożego Ciała. W dniu 6-tego czerwca uczniowie wyposażeni w zioła i różnokolorowe kwiaty przybyli nie do szkoły, a tym razem do Skansenu. To znakomite miejsce, aby opowiadać o tradycji i historii. Był czas nauki w Skansenie i zabawy. Pod okien wychowawców dzieci mozoliły się z uwiciem wianków. Cieszymy się ,że praca społeczna od 40 lat wielu Markowian nie jest bezużyteczna. Dziękujemy Paniom : Elżbiecie Owsiak, Renacie Rut i Agnieszce Boczkowskiej, że pomimo wielu codziennych obowiązków przyprowadziły dzieci do Skansenu i pokazały im tę historię którą tworzyli ich przodkowie.
Maria Ryznar-Fołta
To nie tylko tradycja, ale wiara w Orędownictwo Królowej Polski
Skończył się miesiąc maj , najpiękniejszy w całym roku. Przyroda w tym czasie zadziwia pięknem, kolorami i zapachem świeżości.
W Kościele tę porę bujnego rozkwitu przyrody poświęcono Matce Bożej — Opiekunce nowego, rozwijającego się życia, Orędowniczce wszystkich naszych spraw narodowych, społecznych i rodzinnych. My zbierając się przy kapliczce w Skansenie śpiewaliśmy Litanię Loretańską i pieśni ku Czci NMP w których wychwalaliśmy Matkę Boga i ludzi za jej wstawiennictwo u Syna .
Maria Ryznar- Fołta
Zaproszenie na Majówkę w Skansenie na czwartek 28 maja 2018.
Godzina 19.00
Nie zawsze plany się spełniają, ale trzeba je realizować mimo wszystko. Z uwagi na zmiany w organizacji prób Orkiestry, majówka będzie w Skansenie w czwartek o godzinie 19.00.
Serdecznie zapraszamy.
Spotkanie z psychologiem prof. dr hab. Maria Kielar –Turską.
Temat referatu: Szanse rozwoju w późnej dorosłości.
21 maja o godz. 16.00 odbyło się w Skansenie spotkanie z Panią Prof. Marią Kielar -Turską. Pani Profesor wychowywała się z Markowej, toteż zainteresowali się spotkaniem koledzy i koleżanki z lat szkolnych. Również organizatorzy : CKGM – Biblioteka, TPM i Pani Marta Michna nagłośnili tematykę spotkania i zaprosili osoby zaciekawione problematyką rozwoju w późnej dorosłości. Dla wielu uczestników zagadnienia związane z rozwojem w wieku późnej dorosłości są czymś zupełnie nowym. I to „novum” jest szansą na ciekawszą przyszłość , ale wymaga od każdego czynnego zaangażowania umysłu i sił ,aby żyć radośnie i szczęśliwie. Spotkanie przebiegało w bardzo życzliwej i serdecznej atmosferze. Wszyscy uznaliśmy, że takie spotkania są bardzo potrzebne dla uświadomienia nam potrzeby zmiany mentalności i wdrażania w życie codzienne aktywności fizycznej i umysłowej.
Maria Ryznar-Fołta
POMOC FINANSOWA NA WYMIANĘ STRZECHY
NA CHAŁUPIE KMIECEJ(od strony wschodniej) I NA STODOLE.
Towarzystwo Przyjaciół Markowej złożyło wniosek do Lokalnej Grupy Działania „Pogórze Przemysko-Dynowskie ” na realizację operacji „Remont zachowawczy poszycia dachowego budynków zabytkowych w Zagrodzie Muzeum Wsi Markowa”. Zadanie realizowane jest w ramach działania „Wsparcie dla rozwoju lokalnego w ramach inicjatywy LEADER objętej Programem w zakresie ZACHOWANIE DZIEDZICTWA NARODOWEGO. Celem operacji jest zachowanie dla przyszłych pokoleń dziedzictwa kulturowego i specyfiki obszarów wiejskich poprzez remont zachowawczy zabytkowych obiektów w Zagrodzie Muzeum Wsi Markowa. Dotacja w kwocie 56.594,00 PLN została przyznana ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach tego programu na lata 2014-2020. W chwili obecnej są kontynuowane roboty konserwatorsko-budowlane, które mają być zakończone do 26 czerwca 2018 roku.
dnia 21.05.2018r
Maria Ryznar-Fołta
Praca w chałupie i w zagrodzie
Przyroda ruszyła z wielkim impetem do życia i my też staramy się zdążyć z pracami na terenie Skansenu. Franciszek Balawejder to wzorowy Gospodarz. Dba o gości, o porządek w obiektach i w obejściu, organizuje ogniska i grille dla zorganizowanych grup, znajduje też czas dla wszystkich, którzy nas odwiedzają.
Gospodarz Skansenu Franciszek Balawejder z panią Krystyną Szayna - Dec , wnuczką Andrzeja Szajny,rzeźbiarza, twórcy ołtarza głównego w naszym kościele w Markowej.
Jak to bywa w domu. Pracy jest dużo. Przed wejściem do szkoły umieściliśmy wspomnienia z ubiegłorocznej budowy chałupy Szylarów. Tę informacje przygotowała Ania Rejzer.
Józek Bąk zadbał o nową tablicę i znaki informacyjne.
Ogródek nasz dźwięczy się teraz kolorami bzów, mrugającymi niezapominajkami, wesołą kłokoczką i zapachem ziół. Swoim urokiem zachwyci nas wkrótce różowa piwonia.
O atrakcyjność ogródka, piękne kwiaty w doniczkach troszczy się z wielką starannością Justynka Olbrycht.
Wybielone chałupy i zadbane obejścia wabią swoim blaskiem kapele i różne ludowe zespoły artystyczne dla których są efektownym tłem do nagrań teledysków lub też filmów.
Ciekawym obiektem do filmowania jest nasz wiatrak „koźlak”. W trosce o bezpieczeństwo turystów Edek Szpytma (Mek) z Gospodarzem Franciszkiem Balawejderem wyremontowali ogrodzenie wokół wiatraka. Do oprowadzania podczas nasilającego się ruchu turystycznego potrzebna jest pomoc przewodników: Józka Kielara, Franciszka Ruta, Jadzi Małeckiej i innych.
Dziękuję wszystkim , którzy godzą codzienne obowiązki z pracę na rzecz społeczeństwa dla zachowania pamięci i tożsamości Markowej.
Maria Ryznar-Fołta
Zapraszamy do Skansenu na „Majówki” przy naszej kapliczce.
TPM kultywuje tradycję i pamięć o majowych śpiewach pieśni Maryjnych i Litanii Loretańskiej przy przydrożnych i przydomowych kapliczkach. W majowe piątki o godzinie 19.00 organizujemy spotkania przy kapliczce w Skansenie. Wspólnie z Orkiestrą Dętą działającą przy CKGM i z Zespołem Śpiewaczym śpiewamy ku czci Najświętszej Maryi Pannie.
4 maja 2018 o godz.19.00 – pierwsza Majówka. Wszystkich chętnych serdecznie zapraszamy.
Maria Ryznar-Fołta
„Tu i teraz” audycja Radia Rzeszów z Zagrody- Muzeum Wsi Markowa.
26 kwietnia Radio Rzeszów przekazało w eter klimaty z naszej zagrody. Redaktorzy: Adam Głaczyński i Bernadeta Szczypta prezentowali słuchaczom historie z Markowej z przełomu XIX i XX wieku. Obrazy wsi Markowskiej zachowane w Skansenie przedstawiali członkowie TPM i sympatycy. W miłej i przyjemnej atmosferze opowiadaliśmy o tym jak to drzewiej bywało w Markowej u kmieci i biedaków. Jak to Markowianie „nie dawali się biedzie” i jak „Wiciowcy” z Markowej ” w trosce o pamięć i tożsamość założyli w 1979 roku Towarzystwo Przyjaciół Markowej, które do dzisiaj pracując bezinteresownie dba o utrzymanie i rozwój Skansenu. Dziękujemy zespołowi redakcyjnemu i obsłudze technicznej za reklamę naszej placówki.
Maria Ryznar-Fołta
Niezwykła wizyta w Skansenie.
19 kwietnia 2018 roku złożył wizytę w naszym Skansenie pan Józef Tejchma z bratem Antonim.
W przeddzień Pan Józef został nagrodzony tytułem „ Markowianin Roku” i otrzymał z rąk Wójta Gminy Markowa Tadeusza Bara statuetkę Sług Bożych Rodziny Ulmów.
Tytuł „ Markowianina Roku” jest wyrazem szczególnego wyróżnienia i uznania dla osób, które swoją uczciwością, szlachetnością i bezinteresownością oraz pracą na rzecz dobra wspólnego, przyczyniły się do rozwoju wsi Markowa. Gratulujemy! Przyjęliśmy naszych gości tradycyjną potrawą markowską ziemniakami w „pałubach”
z masłem i serem. Starsi członkowie Zarządu TPM dziękowali panu Józefowi za bezinteresowną pomoc dla całej społeczności Markowskiej w okresie PRL-u. Niemal każdy z obecnych na spotkaniu pamięta o pomocy dla osób indywidualnych różnych sytuacjach życiowych. To było bardzo miłe i radosne spotkanie dwóch pokoleń.
Bardzo dziękujemy za pamięć o Towarzystwie Przyjaciół Markowej w czasach, gdy nie docenia społeczników i ludzi troszczących się bezinteresownie o zachowanie regionalnej kultury, pamięci i tożsamości .
Maria Ryznar-Fołta
Wymiana strzechy na wschodniej części chałupy kmiecej i na stodole.
Chałupa kmieca i stodoła doczekały się wymiany strzechy. Stare kiczki nie stanowiły już należytej ochrony obiektów muzealnych przed śniegiem i deszczem. Strzecha zaczęła przeciekać.
Od 16 kwietnia 2018 roku trwają prace na dachu chałupy kmiecej i na stodole. Przyroda obdarza nas słoneczną pogodą, w związku z tym nie ma zagrożenia „zalania ” odkrytych obiektów.
Zmurszałe i zniszczone deszczem i śniegiem, spalone słońcem kiczki- ściągnięto z dachu . Zabezpieczono drewniane krokwie i łaty ochronnymi środkami. Zostały położone nowe kiczki ze słomy żytniej.
Pozyskiwanie słomy na kiczki wymaga specjalnych zabiegów agrotechnicznych.
Aby uzyskać prostą słomę na kiczki trzeba powrócić do starych technik koszenia i młócenia żyta. Wykonywanie kiczek to też bardzo rzadka umiejętność. Dzięki przekazywaniu doświadczeń niektórzy ludzie posiadają wiedzę i umiejętności perfekcyjnego pokrycia dachów kiczkami. My mamy to szczęście, że są tacy fachowcy!
Maria Ryznar-Fołta
Nowy sezon turystyczny w Muzeum Zagrodzie Wsi Markowa.
Słoneczna, wiosenna pogoda zachęca amatorów wycieczek do wypraw turystycznych. Aura sprzyja też organizacji wycieczek szkolnych.
Odwiedzają nas grupy zorganizowane i turyści indywidualni.
Obsługa ruchu turystycznego w Zagrodzie opiera się głównie na pracy społecznej członków Towarzystwa. Wiele czasu na oprowadzanie wycieczek poświęcają:Franciszek Rut, Jadwiga Małecka, Józef Kielar, Ania Rejzer ,Czesia Szpytma.
Wszystkie prace w Zagrodzie nadzoruje Gospodarz - Franciszek Balawejder. A pracy jest dużo. Pnie drzew zostały pobielone w celu zabezpieczenia ich przed chorobami i rozmrożenia w przypadkach wystąpienia niskich temperatur.
Po zimie obejścia budynków omieciono z kurzu i pajęczyn. Wywietrzono wszystkie budynki, wysprzątano je i w chałupach wymieniono poście na łóżkach. Chałupę biedniacką wybielono wapnem wewnątrz i zewnątrz.
W budynkach gospodarczych również wybielono wapnem wszystkie pomieszczenia, a wszystkie eksponaty zostały odkurzone, a te, które wymagały rewitalizacji polecono opiece Edwarda Szpytmy. Edward ma „ serce” dla naszych sprzętów i narzędzi. Powraca im dawną świetność.
Zabezpieczamy przed kornikami elementy drewniane eksponatów i sprzętów muzealnych.
O porządek w kuźni zadbał Kowal Józef Szpytma.
Całość obejścia zagrody wysprzątał ze opadłych liści i patyków Franciszek Balawejder.
Dziękuję wszystkim za zaangażowanie i włączenie się do prac na rzecz naszej Małej Ojczyzny - Markowej
Maria Ryznar-Fołta
Niech Zmartwychwstały Chrystus napełnia serce miłością i pokojem.
Niech przemieni każdy smutek w radość a każdy płacz i zmartwienie w szczęście i nadzieję.
życzy
Zarząd TPM
24 marca 2018 - I Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką.
Święto ustanowione zostało przez parlament z inicjatywy prezydenta Andrzeja Dudy. Wybór daty nawiązuje do dnia, w którym Niemcy w 1944 r. zamordowali rodzinę Ulmów.
W Markowej Święto to rozpoczynała modlitwa przy grobie Ulmów. W kościele parafialnym pw. Św. Doroty została odprawiona Msza Św. w intencji rychłej beatyfikacji sług Bożych Rodziny Ulmów. Mszy Św. przewodniczył biskup pomocniczy archidiecezji przemyskiej Stanisław Jamrozek. W uroczystościach udział wzięli m.in. szefowa Kancelarii Prezydenta RP Halina Szymańska i prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Jarosław Szarek , reprezentanci Polskiego Towarzystwa Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata, Marszałek Województwa Podkarpackiego Władysław Ortyl i Wicemarszałek Bogdan Romaniuk. W tym nadzwyczajnym wydarzeniu uczestniczyły lokalne władze samorządowe z Wójtem Gminy Tadeuszem Barem na czele. Udział w obchodach pocztów sztandarowych : Wojskowych, z Urzędu Marszałkowskiego i naszych: Ochotniczej Straży Pożarnej, Związku NSZZ RI "Solidarność" i Towarzystwa Przyjaciół Markowej podkreśliły rangę i prestiż tego Narodowego Święta. Po Mszy Św. w uroczystej paradzie przeszliśmy pod pomnik Rodziny Ulmów, gdzie złożono wieńce i kwiaty oddając hołd pamięci wszystkich Polaków ratujących Żydów.
Maria Ryznar-Fołta
Sympozjum ” Słudzy Boży Józef i Wiktoria Ulmowie z dziećmi – Świadkowie wiary ”
W godzinach popołudniowych 21 marca 2018 roku braliśmy udział w Markowej w rozpoczynającym się Sympozjum "Słudzy Boży Józef i Wiktoria Ulmowie z dziećmi - Świadkowie wiary".
Mszę Św. koncelebrowali: Arcybiskup Adam Szal, Arcybiskup Senior Józef Michalik, ks. dr. Witold Burda - postulator procesu beatyfikacyjnego Rodziny Ulmów, ks. dr Roman Chowaniec - proboszcz parafii i zgromadzeni kapłani. We Mszy Św. uczestniczyli przedstawiciele władz państwowych z panią Minister Beatą Kempą, posłanką Krystyną Wróblewską i Wiceprezesem IPN Mateuszem Szpytmą. Ponadto obecni byli: Wicemarszałek Bogdan Romaniuk, Pani Dyrektor Muzeum Ulmów dr Anna Stróż, Członek Rady Powiatu Jan Kilian, Wicestarosta Barbara Pilawa-Kraus, Wójt Gminy Markowa Tadeusz Bar i Zastępca Wójta Tadeusz Trojnar oraz Dyrektor Szkoły Pan Andrzej Markuszko. Uczestnictwo Sztandaru Szkoły im. Sług Bożych Rodziny Ulmów i harcerzy z dh Magdaleną Grzybowską dodało splendoru uroczystości. Zespół SOUL z Sanoka wykonał kilka pieśni. Ze szczególnym wzruszeniem słuchaliśmy „Egzekucji w Markowej” z tekstem M.E. Szulikowskiej. Uczestnicy Sympozjum mieli okazje do autorskiego spotkania z Marią Elżbietą Sulikowską autorką „Markowskich bocianów” i autorką tomiku poezji „Kwiaty pamięci”.
Kilka chwil poświęciła nam uczestnicząca w uroczystościach Pani Minister Beata Kempa, której przekazałam informację o działalności Towarzystwie Przyjaciół Markowej i naszej Zagrodzie.
22 marca kontynuowano program Sympozjum w Seminarium Duchownym w Przemyślu. Po Mszy Św. wysłuchaliśmy referatów: dr Mateusza Szpytmy – Zastępcy Prezesa IPN, ks. dr Witolda Burdy, prof. Bogdana Musiała, dr Marcina Przegiętki i dr Tomasza Domańskiego z IPN. Wystąpienia dotyczyły procesu beatyfikacyjnego Rodziny Ulmów oraz ideologii narodowo-socjalistycznej przełożonej na działania policji niemieckiej i „granatowej” w okupowanej Polsce.
Maria Ryznar-Fołta
74 rocznica tragicznych wydarzeń w Markowej
…Świt ma różne odcienie.
M.E. Szulikowska
Świt 24 marca 1944 roku obudził mieszkańców Dolnej Markowej złowieszczymi strzałami, krzykiem przerażenia i rozpaczy. Z rąk niemieckich zginęła dziewięcioosobowa rodzina Józefa i Wiktorii Ulma z dzieckiem nienarodzonym oraz ośmioro „starszych braci w wierze” z rodziny Didnerów, Grunfeldów i Goldmanów.
21 marca 2018 roku rozpoczęły się uroczystości upamiętniające tamte wydarzenia. Uczniowie Szkoły Podstawowej w Markowej z Panią Zofią Krzyżak przygotowały rocznicowe obchody z montażem słowno –muzycznym o patronach szkoły „Sługach Bożych Rodzinie Ulmów ” . W uroczystościach udział wzięli przedstawiciele władz samorządowych z Dyrekcją Muzeum „Ulmów”. W trakcie tego święta zostały przekazane nagrody laureatom konkursu plastycznego pod hasłem : „Rodzina Ulmów z Markowej - historia ,która inspiruje”. Nagrody otrzymali: Kinga Tejchman, Marcelina Kud i Julia Broda.
Po zakończonych uroczystościach harcerze wystawili wartę honorową przy Pomniku Rodziny Ulmów w Sadzie Pamięci. My oddaliśmy hołd naszym Bohaterom- Rodakom składając przy pomniku wiązankę biało-czerwonych kwiatów.
Maria Ryznar-Fołta
Walne Zebranie Sprawozdawcze Towarzystwa Przyjaciół Markowej
11 marca 2018r w Muzeum Zagrodzie odbyło się walne zebranie sprawozdawcze Towarzystwa Przyjaciół Markowej(TPM). W zebraniu uczestniczyli zaproszeni goście i 76 członków Towarzystwa. Zebrani wysłuchali sprawozdania z działalności TPM i sprawozdania Komisji Rewizyjnej oraz Planu działań TPM na 2018rok. Po czym jednogłośnie udzielono absolutorium Zarządowi Towarzystwa.
W roku 2017 wiele wydarzeń wpisało się na trwałe do naszej historii.
· W Muzeum –Zagrodzie postawiliśmy chałupę Szylarów z 1895 roku, w której szczęśliwie przeżyła II wojnę i holokaust 7 -osobowa żydowska rodzina Weltzów .
· W listopadzie odbyła się sesja naukowo- historyczna. Z referatu ks. dr Henryka Borcza poznaliśmy nowe źródło powstania naszej wsi.
· Ponadto w naszej Zagrodzie gościliśmy telewizję lokalną, łańcucką, rzeszowską oraz ogólnopolską TVP Kultura.
· Zdigitalizowano ponad 3000 zdjęć markowskiego fotografa Tadeusza Rusinka
Wiosenna aura, towarzyska atmosfera oraz gorący żur przygotowany przez Helenę Balawejder i Jolantę Szpytma sprzyjały owocnym obradom.
Maria Ryznar-Fołta
Ogłoszenie
Towarzystwo Przyjaciół Markowej poszukuje osoby chętnej do odrobienia stażu w Muzeum-Zagrodzie Wsi Markowa ( w Skansenie) w charakterze przewodnika i pomocnika Gospodarza Skansenu. Godziny pracy do uzgodnienia.
Kontakt:
Maria Ryznar-Fołta, tel. 502 002 950,
Gospodarz tel. 603 386 102
mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Świat to księga, ktoś kto nie podróżuje, czyta tylko jedną stronę.
Św. Augustyn
10 lutego przewodnicy Muzeum - Zagrody Wsi Markowa poszerzyli swoją wiedzę i wzbogacili swoje doświadczenia w Warszawie w Centrum Opatrzności Bożej, w Muzeum Powstania Warszawskiego oraz w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. Miejsca te nie były wybrane przypadkowo. W roku 100-lecia odzyskania niepodległości zwiedziliśmy budującą się nadal Świątynie Opatrzności Bożej. Natomiast w Muzeum Powstania Warszawskiego i w Muzeum POLIN chcieliśmy poznać bliżej historię II wojny światowej i budzące mnóstwo kontrowersji relacje narodu polskiego i żydowskiego. Wycieczka dostarczyła nam nowych przeżyć, które nie tylko zapadną w naszej pomięci ale zapewne będą mobilizacją do zgłębiania wiedzy i poszukiwania prawdy o czasach nie tak bardzo nam odległych. Balsamem na zmęczenie i trudy całego dnia była kolacja integracyjna oraz radosny śpiew pieśni patriotycznych i piosenek biesiadnych w drodze powrotnej.
Maria Ryznar-Fołta
W dniu 26 stycznia 2018 dzięki Druhom z OSP poprawiliśmy statykę modrzewi przy drodze wjazdowej do Skansenu. W związku z tym nie ma zagrożenia dla obiektów muzealnych i sąsiadujących z Muzeum budynków mieszkalnych oraz na placu zabaw dla dzieci.
ŚLADAMI PAMIĘCI MARKOWSKICH ŻYDÓW
Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny Światowej im. Rodziny Ulmów zorganizowało w przed dzień obchodów Światowego Dnia Pamięci Ofiar Holokaustu objazd studyjny śladami pamięci Markowskich Żydów. Towarzystwo Przyjaciół Markowej włączyło się do wspólnej lekcji naszej historii przypominającej czasy holokaustu, przepojone okrucieństwem, nienawiścią i zbrodniami. Podczas objazdu spojrzeliśmy na dzielnicę Markowej „Kazimierz”, której nazwę zaczerpnięto z krakowskiego Kazimierza. Przed wojną na Kazimierzu mieszkała znaczna część ludności żydowskiej. A w pamięci Markowian pozostała do dzisiaj droga wiodąca w pole tzw. Byniówka. Przewodnikiem po miejscach męczeństwa i kaźni był pan Jakub Pawłowski. Na „Okopie” w Markowej i „ Cmentarzu wojennym ofiar hitleryzmu” w Jagielle –Niechciałkach uczestnicy objazdu złożyli kwiaty , aby uczcić pamięć naszych „starszych braci w wierze”.
Maria Ryznar-Fołta
Na Szczęście, na zdrowie na ten Nowy Rok…
„..dla Boga u nas zawsze otwarte drzwi…” ks. Biskup Antoni Długosz
W Święto Objawienia Pańskiego „Trzech Króli” otworzyliśmy drzwi naszego Skansenu, aby śpiewem kolęd uczcić Narodzenie naszego Pana- Jezusa Chrystusa. W uroczystości udział wzięli zaproszeni Goście : Radny Powiatu p. Jan Kilian, Zastępca Wójta p. Tadeusz Trojnar i Radca Gminy Markowa p. Radosław Flejszar. Licznie zgromadzeni członkowie Towarzystwa Przyjaciół Markowej, głównie przewodnicy nie kryli radości ze wspólnego spotkania. W imieniu Zarządu TPM złożyłam wszystkim uczestnikom najserdeczniejsze Życzenia Noworoczne. Po czym gromkim śpiewem kolędy „Dzisiaj w Betlejem ”przy akompaniamencie akordeonowym Jana Kiliana włączyliśmy się do radosnego świętowania. Kuchnia serwowała pyszny barszczyk z pasztecikami. Do wesołego śpiewu kolęd dotarła „wesoła nowina” o zwycięstwie w Turnieju Czterech Skoczni Kamila Stocha. Podwójny „Mazurek Dąbrowskiego” wzruszył nawet tych, dla których sport istnieje tylko literalnie.
Maria Ryznar-Fołta
Pora na zimę...
24 listopada 2017 – słoneczny i bardzo ciepły , jak na tę porę roku- dzień. Wymarzona okazja do posprzątania w zagrodzie. Przyroda ogołociła drzewa z liści, które utworzyły różnokolorowe dywany na trawnikach. To niestety nie sprzyja utrzymaniu w dobrej kondycji terenów zielonych. Pograbienie opadłych liści dostarczyło światła trawnikom, poprawiło estetykę i bezpieczeństwo na terenie Skansenu. Prace grabienia liści zorganizował Gospodarz Skansenu - Franciszek Balawejder. Z własnymi ciągnikami przyjechali do sprzątania: Józek Flejszar, Józek Rejzer, Tadeusz i Franciszek Balawejder. Do prac włączyli się: Bar Zbigniew, Józef Kielar i Wiesław Fołta. Bardzo pożyteczni przy porządkowaniu Skansenu byli więźniowie z Zakładu Karnego z Rzeszowa, których poleciła Pani Dyrektor Muzeum Ulmów dr Anna Stróż, współpracująca z tą jednostką. Buduje nas postawa: Józefa i Edwarda Szpytmy, którzy mimo swego wieku pracują zawsze z nami i są inicjatorami wielu działań.
DZIĘKUJĘ WSZYSTKIM W IMIENIU CAŁEGO ZARZĄDU.
Maria Ryznar- Fołta
TVP Kultura z wizytą w Skansenie